İnsancıl Hukuk Nedir?

İnsancıl Hukuk savaş dönemlerinde geçerli olan İnsan Hakları Hukukudur. Savaş dönemlerinde doktorları, yaralıları, esirleri ve sivilleri korumak amaçlı imzalanan sözleşmeler İnsancıl Hukuk kapsamındadır. Uluslararası İnsancıl Hukukun amacı, savaşın neden olduğu acıları, savaş mağdurlarına mümkün olduğunca koruma ve yardım sağlamak suretiyle sınırlandırmaktır. Bu nedenle Uluslararası İnsancıl Hukuk, kuvvete başvurma nedenlerini veya yasallığını dikkate almaksızın bir çatışma gerçeğini ele alır. Çatışmanın yalnızca insani endişe taşıyan yönlerini düzenler.

İnsancıl hukuk, insan haklarını önleyen bir hukuk olmadığı gibi insan haklarını tamamlayan, destekleyen, yardımcı olan ve bütünleşen bir hukuktur. Çünkü insan haklarının dayandığı temel hak olan yaşam hakkının korunması gibi insancıl bir amaca hizmet etmektedir. Ayrıca silahlı çatışma ortamında devreye girerek, temel hak olan yaşam hakkını korumaya yönelik bir hukuktur. Bu yönü ile insancıl hukuk, insan haklarının da güvencesi durumundadır. İnsancıl hukuk, sıcak savaş ortamında devreye girerek, barış ortamında sağlanan insan haklarını korumakta; bozulmuş olan barış düzeninin yeniden kurulmasına hizmet ederek, hem insanların can güvenliğini hem de insan haklarına dayalı hukuk düzenlerinin yeniden geçerlilik kazanmasını sağlayabilmektedir

Uluslararası İnsancıl Hukuk, savaş sırasındaki hukuk olarak bilinir. İnsancıl hukukun hükümleri savaşan taraflara, çatışmanın nedenlerine veya bu tarafların dayandığı nedenlerin haklı olup olmadığına bakılmaksızın uygulanır. Uluslararası silahlı çatışma durumunda hangi devletin Birleşmiş Milletler Antlaşması’nı ihlal ettiğini belirlemek çoğunlukla güçtür.

İnsancıl Hukukun temelini 1864 Cenevre Sözleşmesi, 1874 Cenevre Konferansı ve 1907 Lahey Konferansı’nda alınan kararlar almaktadır. Günümüzde ise 1949 yılında gerçekleştirilen Cenevre Sözleşmesi geçerlidir.Cenevre Sözleşmesinin içeriğinde:

1. Kara savaşlarında yaralananların durumunun iyileştirilmesine ilişkin
2. Deniz savaşlarında yaralananların durumunun iyileştirilmesine ilişkin
3. Savaş esirlerine karşı insani müdahale
4. Savaş zamanında sivil halkın korunması gibi maddeler bulunmaktadır.

1977 yılında Uluslararası Silahlı Çatışmalardan Kurbanların Korunmasına ilişkin ve İç Savaşlarda Kurbanların Korunmasına ilişkin Protokol Cenevre Sözleşmesi’ne eklenmiştir.

İnsancıl Hukukun Alt Metinleri

-Silahlı Çatışmada Kültür Varlıkların Korunması Sözleşmesi

-Biyolojik ve Kimyasal Silahların Kullanılmaması Sözleşmesi

-Anti Personel Mayınlarının Kullanılmaması Sözleşmesi

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi

1.madde:Tüm insanlar doğumundan itibaren statüleri ve hakları bakımından eşittir.

2.madde:Tüm insanlar ayrımcılıkla karşılaşmadan haklarından yararlanma hakkına sahiptir.

3.madde:Her insan güvenli ve özgür biçimde yaşama hakkına sahiptir.

4.madde:Hiç kimse köle olmaya zorlanamaz ve köle ticareti kesinlikle yasaktır.

5.madde:Hiç kimse işkence veya insanlık-dışı uygulamalara tabi tutulamaz.

6.madde:Herkesin hukuk önünde eşitliği vardır.

7.madde:Hukuk önünde kişilere karşı ayrımcılıkta bulunulamaz ve herkes  eşit koruma hakkına sahiptir.

8.madde:Herkes kanun önünde eşit hakka sahip oluğ eşit muamale görmelidir.

9.madde:Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, gözaltına alınmaz ve sürgüne gönderilemez.

10.madde:Herkes haklarını tam eşitlik içerisinde bağımız ve tarafsız mahkemeler önünde savunma hakkına sahiptir.

11.madde:Bir suç işlediği gerekçesiyle suçlanan bir kimse savunma yapma hakkına sahiptir ve hakkında mahkeme karar verene dek masumdur.Hiç kimse yasada suç içermeyen eylemden ötürü cezalandırılmaz ve kimseye  yasada öngörülenden fazla ceza verilemez

12.madde:Hiç kimsenin özel hayatı, aile yaşamı, evi ve haberleşmesine müdahale edilemez.Herkesin bu tip saldırılara karşı kanunla korunma hakkı vardır.

13.madde:Herkesin bir ülke içerisinde serbestçe dolaşma hakkı vardır.Herkesin herhangi bir ülkeden ayrıma ve geri dönme hakkı vardır.

14.madde:Herkesin mülteci olarak diğer ülkelere başvurma hakkı vardır.Bu hak adi suç işlenmesi durumunda sınırlandırılabilir.

15.madde:Herkesin vatandaşlık hakkı vardır. Hiç kimse keyfi olarak vatandaşlıktan çıkarılamaz veya vatandaşlığı zorla değiştirilemez.

16.madde:Erkek veya kadın ayırmaksızın herkesin özgürce evlenme hakkı vardır.Evlilik tarafların hür iradesiyle gerçekleşir.Aile kurumu tüm toplumlarda devlet tarafından korunmalıdır.

17.madde:Herkesin mülkiyet hakkı vardır.Hiç kimse zorunlu olarak bu haktan ayrı tutulamaz.

18.madde:Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğü vardır.Bu hak dini ritüelleri tek başına veya toplu olarak yapma özgürlüğünü de içerir.

19.madde:Herkesin düşünce özgürlüğü vardır.

20.madde:Herkes barışçıl amaçlarla faaliyet gösteren derneklere üye olabilir..Hiç kimse derneklere üye olmaya zorlanamaz.

21.madde:Herkesin siyasal sisteme doğrudan veya temsili olarak katılma hakkı vardır.Herkesin kamu hizmetlerine girmede eşit hakkı vardır.Halkın görüşü kamu otoritesini oluşturur.Halk görüşünü gizli şelide yapılan seçimlerle ortaya koyar.

22.madde:Herkesin toplumun üyesi olarak sosyal güvenlik hakkı vardır.

23.madde:Herkesin istihdam ve çalışma hakkı vardır.Kişinin hangi işte çalışacağını seçme hakkı vardır.Herkesin bir işte eşit ücret hakkı vardır.Ücretlendirme yaşamı için yeterli olmalıdır.Herkesin çıkarlarını korumak için sendikalara katılma hakkı vardır.

24.madde:Çalışan herkesin tatil hakkı vardır.Çalışanların ücretli izin hakkı vardır.

25.madde:Herkesin sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürme hakkı vardır.Bu hak kıyafet bakım ve sosyal güvenlik haklarını da içerir.Annelik ve çocukluk tıbbi bakımdan itina gösterilmesi gereken özel durumlardır.Tüm çocukların sosyal haklardan yararlanma hakkı vardır.

26.madde:Herkesin eğitim hakkı vardır.Eğitim kişinin şahsiyetine göre belirlenmelidir.Eğitim hakkının kullanılmasında ayrım yapılmamalıdır.Çocuğa nasıl bir eğitim verileceğine anne-babanın seçme hakkı vardır.

27.madde:Herkesin toplumda sosyal hayata özgürce katılma hakkı vardır.Herkesin maddi ve manevi çıkarlarını koruma hakkı vardır.Kişinin ürettiği eser üzerinde hakkı vardır.

28.madde:Herkesin bu beyannamede sayılan hakları gerçekleştirebilmesini sağlayacak bir sistemde yaşama hakkı vardır.

29.madde:Şahsın topluma karşı görevleri vardır.Kişiler haklarını kullanırken özgürlerdir.Fakat belirli sınırlandırılabilecek koşullar vardır:Toplum düzeni bozulduğunda haklar sınırlandırılabilir.Buradaki hakların hiçbiri BM’ye karşı kullanılamaz.

30.madde:Buradaki maddeleri hiçbir devlet hakları yok etmek adına kullanamaz.  

Siz de sizi etkileyen bir olayın fotoğrafını, kısa bir içerikle bize gönderebilir ve Görsel Hafıza ailesine katılabilirsiniz!