KANUNİ VE ŞEHZADE BEYEZİD ARASINDAKİ MEKTUPLAŞMA

Nahcivan Seferi sırasında Şehzade Bayezid'i Kanuni Sultan Süleyman'un huzurunda gösteren bir minyatür.

Kanuni Sultan Süleyman'ın, Hürrem Sultan'dan olma üçüncü şehzadesi Beyazid, kardeşi Şehzade Selim ile giriştiği taht mücadelesinde yenilmiş ve İran şahına sığınmıştır. İran'da Şah Tahmasb tarafından büyük bir törenle karşılandığı ifade edilen Bayezid'in, onun aracılığıyla babasından affını dilediği, Kanuni'nin de bir ara onu affetmeyi düşünse de Selim'in ve Tahmasb'ın tutumları karşısında bundan vazgeçtiği, bu çekişmeden yararlanmak isteyen Tahmasb'ın bir bahaneyle Bayezid'i ve oğullarını hapse attırdığı belirtiliyor.

Bundan sonra Kanuni, Selim ve Tahmasb arasında Bayezid'in teslimi konusunda yazışma ve pazarlıklar başladığı, anlaşma sağlanınca Kazvin'e giden Osmanlı elçilerinin 25 Eylül 1561 tarihinde önce Bayezid'i, ardından da oğullarını boğarak öldürdükleri kaydediliyor.

Bu süreçte tıpkı babası gibi iyi şiirler yazabilen Şehzade Beyezid'in, Kanuni Sultan Süleyman'a yazdığı şiir şu şekilde: 

Ey seraser âleme Sultan Süleyman'ım baba, 

Tende Canım, Canımın içinde cananım baba, 

Bayezîd'ine kıyar mısın benim canım baba 

Bigünahım, Hak bilür, devletlü sultanım baba.

Enbiya ser-defteri yani ki Âdem hakkıçün, 

Hem dahi Musî ile îsî-i Meryem hakkıçün, 

Kainatın server-i ol Ruh-i âzam hakkıçün,

Bigünahım, Hak bilür, devletlü sultanım baba.

Hak Taâlâ, kim cihanın şahı etmiştir seni 

Öldürüp ben kulunu, güldürme şahım düşmeni 

Gözlerim nuru oğullarımdan ayırma beni 

Bigünahım, Hak bilür devletlü sultanım baba

Tutalım iki elim baştan başa kanda ola, 

Bu meseldir, söylenir kim 'kul günah itse n'ola' 

Bayezîd'in suçunu bağışla, kıyma bu kula, 

Bigünahım, Hak bilür, devletlü sultanım baba.'

Kanuni Sultan Süleyman'ın bu şiire karşılık verdiği şiiri ise şu şekilde:

Ey dem-a-dem mazhar-ı tugyân u isyânum oğul 

Takmayan boynına hergiz tavk-ı fermânum oğul

 Ben kıyar mıydum sana ey Bâyezid hânum oğul 

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânum oğul 

Enbiyâ vü evliyâ ervâh-ı a’zam hakkıçün 

Nûh ü İbrahim ü Mûsi İbn-i Meryem hakkıçün 

Hatm-ı âsâr-ı nübüvvet Fahr-ı Âlem hakkıçün 

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânum oğul

Adem adın itmeyen Mecnûna sahralar durak 

Kurb-ı tâatdan kaçanlar dâima düşer ırak 

Tan degüldür dir isen vâ hasretâ dâd el-firak

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânum oğul 

Neş’et-i Hakdur nübüvvet râm olan olur kerîm 

“Lâtekul üf” kavlini inkâr iden kalur yetîm 

Tâata isyâna alîmdür Hudâvend-i Kerîm 

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânım oğul 

Rahm u şefkat zîb-i îmân olduğın bilmez misün 

Yâ dem-i masûmı dökmekden hazer kılmaz mısun 

Abdi âzâd ile Hak dergâhına varmaz mısun 

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânum oğul 

Hak reâyâ-yı muti’e râi itmişdür beni 

İsterem mağlûb idem agnama zib-i düşmeni 

Hâşâlillah öldürürsem bî-güneh nâgâh seni 

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânum oğul 

Tutalum iki elüm başdan başa kanda ola 

Çünki istiğfâr idersün biz de afv itsek nola 

Bâyezidüm suçını bağışlaram gelsen yola 

Bî-günâham dime bâri tevbe kıl cânum oğul

Siz de sizi etkileyen bir olayın fotoğrafını, kısa bir içerikle bize gönderebilir ve Görsel Hafıza ailesine katılabilirsiniz!