FRANSA'NIN CEZAYİR'DE YAPTIĞI NÜKLEER TESTLER

Fransa'nın Sahra Çölü'nde yaptığı nükleer testler sırasında sağlamlığını denediği kıyafetler. 1960, Credit: Keystone/Getty Images, Newslines. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cezayir savaşının 60. yıl dönümünde gerçekleşen sömürgeci politikalar adına resmi bir şekilde özür dilemeyeceğini ancak sembolik eylemlerle üzgünlük duyduklarını belirteceğini duyurdu. Bu açıklama, Fransa'nın yalnızca sömürgeci politikalarıyla yüzleşilmediği gibi aynı zamanda da Fransa'nın, Cezayir'i kirleten nükleer testleri de dahil olmak üzere sömürge mirasıyla hesaplaşmadığı anlamına gelmektedir. 

Fransa'nın 1960-1966 yıllarında Cezayir Çölü'nde (Büyük Sahra Çölü'nün bir kısmı) en az 17 nükleer deneme yaptığı tahmin ediliyor. Bugün özellikle hem Afrika hem de Akdeniz iklimi üzerinde etkileri görülen bu nükleer denemelerin, doğayı toplamda ne kadar tahrip ettiği net olarak bilinmese de nükleer testlerin korkunç bir hasara sebep olduğunu tahmin etmek güç değil.

Kara Leke

Fransa'nın 1960-1966 yılları arasındaki Cezayir Politikası, Fransa'nın Afrika'daki kara lekesi olarak tanımlanmaktadır. 

Fransa bu lekeyle yüzleşmekten kaçsa da kara leke Fransa'yı takip etmektedir. Öyle ki Fransa'nın Cezayir Çölü'nde yaptığı nükleer testler sonucunda radyoaktif kalıntılar taşımaya başlayan kumlar, bu yıl Fransa'ya taşınmıştır. Bu olayı doğrulayan Cannes Üniversitesi Araştırmacısı Pierre Barbie "Fransa'ya son dönemde ulaşan rüzgarlar beraberinde radyoaktif kalıntılı kumlar taşıdı. Fransa semaları, çöl kumları nedeniyle turuncuyla kaplandı" sözlerini sarf etmiştir. 

Cezayir devleti nükleer atıkların yerinin tespit edilerek temizlenmesini, nükleer test sonucu mağduriyet yaşayanlara ve özellikle kalıcı sakatlıklara maruz kalanlara tazminat ödenmesini isterken, Fransa bu talepleri reddetmektedir.