PESCO NEDİR?

Avrupa Birliği'nin önemli bir ortak güvenlik enstrümanı olan PESCO nedir? Detaylar Görsel Hafıza'da! 

"Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasının Yapısı ve Gelişim Süreci" başlıklı tezden -doğrudan- alınmıştır. Burada yer alan bilgileri lütfen kaynak göstererek kullanın ve paylaşın. İlgili tezi aşağıda yer alan linkten indirebilir ve referans bilgilerine aşağıdan ulaşabilirsiniz. Enes Ergel.  

PESCO NEDİR? 

Avrupa Birliği Anlaşması’nın 43. maddesinin 6. fıkrası, “askeri kabiliyetleri daha yüksek kriterleri karşılayan ve en zorlu görevler için birbirine bağlayıcı taahhütte bulunan” AB üyesi devletlerin, Birlik çerçevesi içinde kalıcı yapılandırılmış iş birliği kurabileceklerini belirtmiştir. Bu kapsamda, 25 AB üyesi* devletin katılımıyla oluşan PESCO, 11 Aralık 2017 tarihinde yayınlanan Konsey kararı sonucu kurulmuştur.

Bu doğrultuda 25 AB üyesi devlet, Birlik çerçevesinde ortak savunmaya yönelik kabiliyetlerin gelişimi için yatırım yapmayı, planlar sunmayı ve çalışmalara katılmayı/katkı sağlamayı taahhüt etmişlerdir. Üye devletler tarafından verilen bu taahhüt, yasal ve bağlayıcı bir niteliktedir.

PESCO’yu, “AB üyesi devletler arasında kurulan savunma iş birliklerini derinleştirmeye ve güçlendirmeye yönelik yapılandırılmış bir süreç” olarak tanımlamak mümkündür. Başka bir deyişle, AB’nin savunma alanındaki bütünleşme çalışmalarının itici gücü PESCO’dur. Bu doğrultuda PESCO’nun amacı, üye ülkeler arasındaki iş birliğini güçlendirmek, üye ülkelerin savunma yeteneklerini geliştirmek ve geliştirilen yeteneklerin, OGSP kapsamında yürütülen askeri operasyonlarda kullanılmasını sağlamaktır. PESCO’nun yerine getireceği faaliyetler sonucunda; AB vatandaşlarının daha iyi korunmasına, savunma harcamalarından yüksek verim alınmasına ve uluslararası bir güvenlik aktörü olarak AB’nin güvenlik kapasitesinin artmasına imkân tanınması beklenmektedir.

PESCO, “Konsey” ve “Proje” düzeyi olmak üzere iki seviyeli bir yapıdan oluşmaktadır. Konsey düzeyinde, üye ülkelerin taahhütlerinin yerine getirip getirilmediği kontrol edilmektedir. Ayrıca PESCO bünyesinde uygulanacak genel politikalar ve PESCO’ya dair kararlar da Konsey düzeyinde belirlenmektedir. Kararların oybirliğiyle alındığı Konsey’de (yalnızca PESCO üyeliğinin askıya alınması ve PESCO’ya yeni üyelerin kabul edilmesine yönelik kararlarda nitelikli oy çoğunluğu esas alınır) sadece PESCO üyesi ülkeler oy kullanabilmektedir. Proje seviyesinde ise üye ülkelerin katılacağı çalışmalar yapılandırılmaktadır.

PESCO üyesi ülkeler ilk dönemlerinde eğitim/tatbikat, yetenek gelişimi ve savunma alanında operasyonel hazırlıkla ilgili toplam 17 projenin gerçekleşmesi üzerine anlaşmışlardır. Proje sayısı 19 Kasım 2018 tarihinde 34’e çıkmıştır. Proje kapsamları da bu doğrultuda hava/deniz ve kara tatbikatları, yetenek gelişimi, savunma alanında operasyonel hazırlık ve siber savunma olarak genişlemiştir. Konsey, 11 Kasım 2019 tarihinde 13 projeyi daha onaylayarak PESCO’nun sürdürdüğü proje sayısını 47’ye çıkarmıştır.  2020 yılı itibariyle Konsey tarafından yeni projeler başlatılmamış ve bir proje tamamlanarak güncel proje sayısı 46 olarak güncellenmiştir. Devam eden projelerin siber güvenlik, afet durumunda askeri yardım, Avrupa tıp komutanlığı, deniz gözetimi, istihbarat, özel helikopter eğitimi, uzay gözetleme gibi alanlarda ilerlediği görülmektedir.

AB üyeleri PESCO’ya gönüllülük esasına göre katılım sağlamış, 2020 yılı itibariyle Danimarka ve Malta haricindeki tüm üyeler bu iş birliğine dahil olmuştur. İngiltere ise AB üyesi olduğu süre zarfında, PESCO oluşumunu desteklemiş ancak Brexit süreci sebebiyle bu iş birliğinin bir parçası olmayı reddetmiştir.

5 Kasım 2020 tarihinde Konsey, AB üyesi olmayan ülkelerin, bireysel PESCO projelerine davet yoluyla katılmasının önünü açmış, böylece ortak savunmaya yönelik girişimlerin daha güçlü bir şekilde gerçekleşmesi amaçlanmıştır.

KAYNAK:  Enes Ergel, "Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasının Yapısı ve Gelişim Süreci", Yüksek Lisans Tezi, 2022, İstanbul.  

Tezi indirmek ve incelemek için lütfen aşağıdaki linke tıklayın: İndirme Linki

---

*Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Kıbrıs, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, İrlanda, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya, Slovakya, İspanya ve İsveç’tir.

İlgili Bölümde Yer Alan Referanslar (Detaylı görünüm için lütfen tez dosyasını inceleyin): 

-Official Journal of the European Union C 326, “Consolidated Version Of The Treaty On European Union”

-European Defence Agency, “Permanent Structured Cooperation (PESCO)”, (Çevrimiçi) https://eda.europa.eu/what-we-do/EU-defence-initiatives/permanent-structured-cooperation-(PESCO), 

-PESCO, “About PESCO”, https://PESCO.europa.eu/ 

-European External Action Service, “Permanent Structured Cooperation-PESCO Deepening Defence Cooperation Among EU Member States”

-Council of the European Union, “EU cooperation on security and defence”

-European External Action Service, “Permanent Structured Cooperation-PESCO Deepening Defence Cooperation Among EU Member States”

-BBC News Türkçe, “Avrupa'nın 'NATO'ya alternatifi' Pesco hakkında bilinmesi gerekenler"

-BBC News Türkçe, “Avrupa'nın 'NATO'ya alternatifi' Pesco hakkında bilinmesi gerekenler”

-European External Action Service, “Permanent Structured Cooperation-PESCO Deepening Defence Cooperation Among EU Member States”

Konu hakkında konuşmak ve bilgi alışverişi yapmak için sosyal medya hesaplarım üzerinden mesaj gönderebilir veya Görsel Hafıza iletişim bölümünden mail gönderebilirsiniz. Siz de sizi etkileyen bir olayın fotoğrafını, kısa bir içerikle bize gönderebilir ve Görsel Hafıza ailesine katılabilirsiniz!